Heimsmynd
Áki Guðni Gränz

4. september 2025 – 4. janúar 2026

Opnun sýningarinnar fer fram fimmtudaginn 4. september kl. 18:00 - 20:00.

 

Í sýningunni Heimsmynd er horft til Áka Guðna Gränz (1925–2014), alþýðulistamanns sem skapaði sér einstaka stöðu í menningarlífi Njarðvíkur og víðar. Verk hans voru aldrei einungis eftirmyndir af landslagi eða fólki – þau voru persónuleg kortlagning á hugmyndaheimi hans, þar sem draumar, þjóðsögur og minningar blönduðust saman. Í þessum verkum speglast heimssýn manns sem hafði djúpa rót í samfélagi sínu, en líka ríkan innri heim sem hann miðlaði á sinn einstaka hátt.

 

Áki var málarameistari að mennt en ástríðufullur listamaður í hjarta sínu. Hann leitaði sífellt leiða til að fanga það sem hann upplifði í náttúru, sögum og samfélagi. Í Heimsmynd birtast þessi leitandi spor: málverk sem eru ekki aðeins landslag eða portrett, heldur túlkanir á innra landslagi hans sjálfs. Þar má finna tröll og goðsagnaverur, hetjur og skáld, minningar úr byggðarlagi og draumkenndar sýnir sem teygja sig út fyrir hið hversdagslega. Í verkum Áka mætast tvö svið: hið sýnilega landslag og ósýnilegur heimur sagna og drauma. Hann málaði tröll og álfa sem áttu sér rætur í þjóðsögnum staðarins, en líka sögulegar persónur sem hann fann til tengsla við. Með þessu sameinaði hann ólíkar víddir í eina heild – það sem var, það sem gæti verið, og það sem aðeins birtist í hugskoti listamannsins.

 

Myndverk sýningarinnar eru úr safneign Listasafns Reykjanesbæjar, ásamt verkum í eigu fjölskyldu listamannsins. Áki hefði orðið 100 ára á þessu ári og mun sýningin heiðra minningu listamannsins með völdu yfirliti á verkum hans.

 

Áki var afkastamikill listmálari, myndhöggvari og hannaði ýmiskonar merki og fána m.a. bæjarmerki Njarðvíkur og merki Kvenfélags Njarðvíkur, Iðnaðarmannafélags Suðurnesja og fleiri. Áki tók virkan þátt í sveitarstjórnarmálum, kjörinn í hreppsnefnd Njarðvíkur árið 1970, var bæjarfulltrúi fyrir Sjálfstæðisflokkinn í Njarðvík til 1986 og forseti bæjarstjórnar Njarðvíkur 1982-1986. Hann sat í stjórn Ungmennafélags Njarðvíkur, var stofnfélagi í Lionsklúbbi Njarðvíkur og einna af stofnendum Sjálfstæðisfélags Njarðvíkur. Áki sat í undirbúningsnefnd stofnunar félags Keflavíkurverktaka og var bæði meðstofnandi og í stjórn félags málaraverktaka í Keflavík.

 

Helga Þórsdóttir er sýningarstjóri Heimsmyndar og er einnig safnstjóri Listasafns Reykjanesbæjar.

 

Heimsmynd, einkasýning Áka Guðna Gränz er styrkt af Uppbyggingarsjóði Suðurnesja.